တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေး တပတ်တာ သတင်းအနှစ်ချုပ် ဩဂုတ် တတိယပတ် (ဩဂုတ် ၁၅ ရက်မှ ၂၁ ရက်အထိ)

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း တရုတ်မြန်မာဆက်ဆံရေးနှင့်ဆိုင်သော ပြည်တွင်းပြည်ပ သတင်းနှင့် သုံးသပ်ချက်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ကို ISP-Myanmar China Desk က စုစည်းခဲ့ပါသည်။

ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု

ယခုဘဏ္ဍာနှစ် ၁၀ လအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်ပပို့ကုန် ပမာဏမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၃ ဘီလီယံ ကျော်ရှိခဲ့သည်။ ထိုအထဲမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့သော (ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး) ပို့ကုန် ပမာဏမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ လေးဘီလီယံကျော်ရှိပြီး နိုင်ငံခြား ပို့ကုန်စုစုပေါင်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်ဖြစ်ပါသည်။ တရားဝင်ကိန်းဂဏန်းများအရ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မြန်မာပို့ကုန်တန်ဖိုးသည် သွင်းကုန်တန်ဖိုးထက် နှစ်ဆကျော် အသာစီးရနေသော်လည်း ရေကြောင်းကုန်သွယ်ရေးတွင်မူ ပို့ကုန် ပမာဏက သွင်းကုန်ပမာဏအောက် သုံးဆခွဲကျော် လျော့နည်း နေကြောင်း တွေ့ရပါသည်။

နယ်စပ်မှတဆင့် ဆန်စပါးတင်ပို့မှုတွင် ယခင်နှစ်ကာလတူထက် တဝက်ခန့်လျော့ကျသွားကြောင်း သိရသည်။ ထို့အပြင် ကိုဗစ်-၁၉ ကာလအတွင်း မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်၏ ကုန် သွယ်မှုပမာဏ သုံးပုံတပုံ ကျဆင်းသွားသည်ဟု The Daily Eleven သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။  ငှက်ပျောသီးကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တရားဝင်တင်ပို့ခွင့်ပြုသည့်သီးနှံအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း မြဝတီနေ့စဉ်ထုတ်သတင်းစာတွင် သတင်းဖော်ပြချက်လည်း တွေ့ရသည်။ အလားတူ တရုတ်ဈေးကွက်သို့ ပို့ကုန်အမယ်သစ် မုန့်ပဲ သရေစာများ တင်ပို့ရန် တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးက တရုတ်စီးပွားရေးသမားများနှင့် ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းဖြစ်သော ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ်ဂိတ်တွင် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏသည် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ၂၀၁၁ ခုနှစ် ပမာဏနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ယခင်ကထက် ၁၈ ဆ ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး၊  မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ အနက် ဒုတိယအကြီးဆုံးဖြစ်လာသည်ဟု ယူနန်သတင်းတပုဒ်ကို ကိုးကား၍ ကမ္ဘောဇတိုင်း သတင်းဌာန၏ ရေးသားချက်လည်း တွေ့ရသည်။ ဇူလိုင် နောက်ဆုံးပတ်အတွင်းမှာပင် တရုတ်- မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ်များမှ ဓာတ်မြေ ဩဇာတန်ချိန် ၁၄၄၈၀ ဒသမ ၅၉ တင်သွင်းထားပြီး ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ်မှ ၈၂၈၁ တန်ဖြင့် အများဆုံး တင်သွင်းထားကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ တရုတ်- မြန်မာစီးပွားရေးစင်္ကြံ လမ်းပိုင်းတွင် အဓိက အစိတ်ပိုင်းတခုဖြစ်လာမည့် နယ်စပ်စီးပွားရေးဇုန်သုံးခုအနက် တခုကို ချင်းရွှေဟော်တွင် ဆောက်လုပ်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ဝိုင်းမော်-ကန်ပိုက်တီလမ်းပိုင်း မြေပြိုမှုကြောင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်နေသည်ဟူသော 7 Day Daily သတင်းစာ၏ သတင်းဖော်ပြချက်ကိုလည်းတွေ့ရသည်။ ဝိုင်းမော်-ဆဒုံး-ကန်ပိုက်တီလမ်းပိုင်းသည် တရုတ်အစိုးရက ဖောက်လုပ်ပေးထားသည့် လမ်းပိုင်းဖြစ်ပြီး ပြင်ဆင်ရေးအတွက် တရုတ်ကုမ္ပဏီနှင့် ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အခြားသတိပြုစရာ တခုမှာ ရန်ကုန်မိုးပျံအမြန်လမ်းစီမံကိန်း၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်အတွက် ကုမ္ပဏီ ၁၀ ခုကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အဆိုပြုလွှာ တင်ပြရန် တောင်းခံထားသည့်အနက် တရုတ်နှင့် ဆက်စပ်နေသော ကုမ္ပဏီ ခြောက်ခု ပါဝင်နေသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ

ယခုတပတ်အတွင်း ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ – ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ကို နေပြည်တော်တွင် သုံးရက်တာ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တရုတ်နယ်စပ်ရှိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ တက်ရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ အလားတူ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ – ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ပထမအစည်းအဝေးနှင့် တတိယ အစည်း အဝေးများသို့ တက်ရောက်ခဲ့သော တရုတ်နိုင်ငံ၊ အာရှရေးရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ဆွန်းကော်ရှန်လည်း ယခုညီလာခံသို့ တက်ရောက်ခြင်း မရှိပါ။ ဒုတိယနှင့် တတိယအကြိမ် အစည်းအဝေးများတွင် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့များ တက်ရောက်ရန် တရုတ်က လေယာဉ်နှင့် လုံခြုံရေးစီစဉ်၍ ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးခဲ့ဖူးသည်။ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့များ ညီလာခံမတက်ရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ AA ကို မဖိတ်ခြင်းနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် သွားရေးလာရေး ခက်ခဲမှုအပေါ် အကြောင်း ပြနေကြသော် လည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ အခန်းကဏ္ဍကြောင့် မတက်ရောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေပါသည်။

နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တခုဖြစ်သော မဲခေါင်မြစ် တလျှောက် ပူးပေါင်း ကင်းလှည့်ခြင်းကို တရုတ်၊ မြန်မာ၊ လာအိုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့အကြား လေးရက်ကြာဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ ပူးပေါင်းကင်းလှည့်ခဲ့သည်မှာ ရှစ်နှစ် ရှိပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အဆိုပါ လေးနိုင်ငံသည် ဗီဒီယို ကွန်ဖရင့်ဖြင့် မြစ်ကြောင်းတလျှောက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ ဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကြပြီး တရားမဝင်နယ်စပ် ဖြတ်ကျော်မှုများ၊ လိမ်လည်မှုများ၊ မူးယစ်ဆေးဝါးမှုခင်းများကို ပူးပေါင်းတိုက် ဖျက်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

Soft Power

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပေးအပ်သော ပညာ သင်ဆုကို ရရှိခဲ့သည့် မြန်မာကျောင်းသား ကျောင်းသူ ၁၂၉ ဦးအနက် ပညာသင်ယူမှု ပြီးဆုံးခဲ့သော ကျောင်းသူကျောင်းသားများကို ရန်ကုန်မြို့ရှိ တရုတ်သံရုံး၌ ဘွဲ့လက်မှတ်များ ပေးအပ်ခဲ့သည်။

ရန်ကုန်မြို့ရှိ တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုစင်တာက ရွှေသံလွင်မီဒီယာ SKY NET ရုပ်သံလိုင်းနှင့် ပူးပေါင်း ရိုက်ကူးတင်ဆက်ထားသည့် တရုတ်ဘာသာစကား သင်ကြားရေး  “Language To Goals” အစီ အစဉ်ကို မကြာမီတွင် စတင်ထုတ်လွှင့်ပြသသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း Mingala News Facebook တွင် သတင်းဖော်ပြထားသည်။

ထူးခြားချက်အနေဖြင့် ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ – ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ကို နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပသည့် ရက်သတ္တပတ်အတွင်း သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ပြောင်းအမှတ်ရကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို တန်ဖိုးထား မြတ်နိုးသော သမ္မတရှီကျင့်ဖိန်၏ အဆိုအမိန့်များ နှင့် နေအိမ်မှ “အရှေ့ပိုင်း အော့ရှ်ဝစ်ဇ်” သို့ပေးစာ အမည်ရှိ ကြော်ငြာဆောင်းပါးများ Myanmar Times Daily သတင်းစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်ကိုလည်း တွေ့ရပါသည်။ ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာ ရုပ်ရှင်ကားဟောင်းတကားဖြစ်သော “ငဘ”ရုပ်ရှင်ကို ဒီဂျစ်တယ်နည်းဖြင့် ကူညီပြုပြင်မည်ဆိုသော မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံရုံး၏ ကြေညာချက်ကိုလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ငဘသည် ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် စာရေးဆရာကြီးမောင်ထင် ရေးသားခဲ့သော ၀တ္ထုဖြစ်ပြီး ဒါရိုက်တာ ဦးချစ်ခင်က ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ရုပ်ရှင်အဖြစ် ရိုက်ကူးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ၀တ္ထုသည် မြန်မာစာပေလောကတွင် လယ်သမားများ၏ ဘ၀ကို သရုပ်ဖော်ရာ၌ အစောဆုံးသော ၀တ္တုများထဲမှ တပုဒ်ဖြစ်ပြီး ဖိနှိပ်ခံ လယ်သမားများ၏ ကြမ်းတမ်းသည့်ဘ၀ကို ပုံဖော် ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အလုပ်သမားအရေး

လှိုင်သာယာမြို့နယ်ရှိ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တခုဖြစ်သော Dihuali အထည်ချုပ်စက်ရုံမှ အလုပ် ထုတ်ခံရသည့်အလုပ်သမားများက အလုပ်ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် စက်ရုံရှေ့တွင် သပိတ် စခန်းဖွင့် တောင်းဆိုမည်ဆိုသော The Daily Eleven သတင်းစာ၏ သတင်းဖော်ပြချက်လည်း ရှိခဲ့သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကာလအတွင်း ဝန်ထမ်း အင်အား လျှော့ချသည့် အနေဖြင့် အလုပ်သမား ၇၀၀ ကိုလျော်ကြေးပေးကာ အလုပ်ထုတ်ခဲ့ပြီး လျော်ကြေးမယူသည့် ဝန်ထမ်းများက အလုပ်ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် တောင်းဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

အခြားတရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖြစ်သော Pretty Fashion စက်ရုံတွင်လည်း အပိုဆုကြေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုများရှိခဲ့ရာ အလုပ်သမားကိုယ်စားလှယ်များက ညှိနှိုင်းနေစဉ် အလုပ်ပျက်သဖြင့် အကျိုးစီးပွားထိခိုက်သည်ဟုဆိုကာ အလုပ်ရှင်က အလုပ်သမားခုနစ်ဦးအား တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။

ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေပြည်သာမြို့နယ်ရှိ ထွက်ပြေးသွားသော တရုတ်နိုင်ငံသားပိုင်ဆိုင်သည့် စက်ရုံများ ဖြစ်သော Myanmar Royal Apollo အထည်ချုပ်စက်ရုံနှင့် လှိုင်သာယာမြို့နယ်ရှိ Su Xin (Myanmar) Garment Co.Ltd ရှိ စက်ပစ္စည်းများကို လေလံတင်ရောင်းချပြီး စက်ရုံလုပ်သားများကို လစာနှင့် နစ်နာကြေးပေးမည်ဟူသော သတင်းမှာ သတိပြုစရာတခု ဖြစ်ပါသည်။

အခြားသော ကိစ္စရပ်တခုမှာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် အစားထိုး မြန်မာယာဉ်မောင်း ၂၀၀ တိုးမြှင့်ပေးရန် တရုတ်က တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းသည် မြန်မာအတွက် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရန် အခက်အခဲများရှိနေကြောင်း သိရသည်။ လက်ရှိတွင် ပို့ကုန်များတင်ဆောင်ထားသော မြန်မာ ကုန်တင် ယာဉ်များကို နယ်စပ်ဝင်ပေါက်အနီးသို့သာ ဝင်ခွင့်ပေးပြီး ၎င်းနေရာတွင် ယာဉ်မောင်း အလဲအလှယ် ပြုလုပ်ကာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးထားသည့် မြန်မာယာဉ်မောင်းများကိုသာ လဲလှယ် မောင်းနှင် စေခြင်း ဖြစ်သည်။ လုပ်ခငွေကြေးနှင့် ဘာသာစကားအခက်အခဲကြောင့် တရုတ်ကတောင်းဆိုသော အစားထိုး ယာဉ်မောင်း အရေအတွက်ကို ရရှိရန် လွယ်ကူမှု မရှိကြောင်း 7 Day News Journal တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အခြား

မြန်မာနိုင်ငံမှ မူးယစ်ဆေးဝါး(မက်သာဖက်တမင်း) ၃၆ ကီလိုကို သယ်ဆောင်လာသူများအား တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်အတွင်းတွင် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်တလျှောက် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့အသီးသီး ထိန်းချုပ်ရာဒေသများတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအမျိုးမျိုး ထုတ်လုပ် လျက်ရှိပြီး ၎င်းလုပ်ငန်းများမှရရှိသော ငွေကြေးဖြင့် လက်နက်တပ်ဆင်မှုများ ပိုမို ပြုလုပ် လာနိုင်သောကြောင့် မူးယစ်ဆေးကဏ္ဍမှာ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်ကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသည့် တရုတ်နိုင်ငံသား စုစုပေါင်း ၂၈ ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး ယခင်က ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သော ကိုးဦးကို နှစ်နိုင်ငံ ညှိနှိုင်းမှုဖြင့် တရုတ် နိုင်ငံသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ပေါက်ဆန်းအကျဉ်းထောင်တွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်း ခံခဲ့ရသော မြန်မာနိုင်ငံသား ၁၃၁ ဦးကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည် ဆိုသော သတင်းဖော်ပြချက်လည်း ရှိခဲ့ပါသည်။