မြစ်ကြီးနားစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုဇုန် စီမံကိန်း

စာတမ်းခေါင်းစဉ် – မြစ်ကြီးနားစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုဇုန် စီမံကိန်း(အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအစီရင်ခံစာ)

ရေးသားသူ – သန္ဓိအုပ်ချုပ်စီမံမှုအဖွဲ့

ထုတ်ဝေသည့်အဖွဲ့ – သန္ဓိအုပ်ချုပ်စီမံမှုအဖွဲ့

ထုတ်ဝေသည့်ခုနှစ် – ၂၀၁၉၊ နိုဝင်ဘာ

စာတမ်းအပြည့်အစုံရယူရန် – မြစ်ကြီးနားစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုဇုန်စီမံကိန်း-သန္ဓိစွမ်းရည်မြှင့်တင်မှုအဖွဲ့

အစီရင်ခံစာအနှစ်ချုပ်

အများပြည်သူဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံစီမံကိန်းများနှင့် အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာ‌ရေး ဒုတိယအကြိမ်အစီရင်ခံစာအဖြစ် သန္ဓိစွမ်းရည်မြှင့်တင်မှုအဖွဲ့က ပြုစုထုတ်ဝေလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး မြစ်ကြီးနား စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဇုန်စီမံကိန်း(Myitkyina Econmomic Development Zone-MEDZ)၏ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် လေ့လာဆန်းစစ် သုံးသပ်ထားသည်။

တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ(CMEC) ၏ အစိတ်အပိုင်းတခုဖြစ်ပြီး အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပုံစံဖြင့် လုပ်ဆောင်မည့် MEDZ  စီမံကိန်းသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ မြစ်ကြီးနား၏ မြေဧရိယာ ၂၀၀၀ ဟက်တာခန့်ကို အသုံးပြုမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသောကြောင့် တရုတ်-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးကို အတိုင်းအတာတခုအထိ သက်ရောက်နိုင်မည်ဖြစ်ရာ သတိထားရမည့်ကိစ္စတခု ဖြစ်ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယူနန်ထိန်ချုံးဟန်ရင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ(Yunnan Tengchong Heng Young Investment Company-YTHIC) နှင့် ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရတို့ကြား အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်သည်။  စီမံကိန်း၏ မြေနေရာသည် တိုင်းရင်းသားပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားရာဒေသနှင့် အခြားသော တရားမဝင်လှုပ်ရှားမှုများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိရာ ဒေသများနှင့် နီးစပ်နေသောကြောင့် ယင်းစီမံကိန်းသည် တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်မှုများအပေါ်ထားရှိသည့် မကောင်းသောအမြင်များကို ပိုမိုဆိုးရွားလာစေနိုင်ပါသည်။

ယခုအစီရင်ခံစာသည် MEDZ စီမံကိန်းအပေါ် လေ့လာခြုံငုံ သုံးသပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး MEDZ ကဲ့သို့ အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးစီမံကိန်း၏ ကြုံတွေ့နိုင်ရမည့် အန္တရာယ်များကို ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးနှင့် ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စီးပွားရေး၊ ဥပဒေရေးရာ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် နိုင်ငံရေး အစရှိသဖြင့် အခန်းကဏ္ဍ ငါးခုခွဲ၍ လေ့လာဆန်းစစ်ထားသည်။

ဆန်းစစ်တွေ့ရှိမှုများအပေါ် ခြုံငုံသုံးသပ်မှုအရ MEDZ စိမံကိန်းသည် ဆုံးရှုံးနိုင်မှု အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ခြေ မြင့်မားနေပါသည်။

တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ YTHIC ၏ ရှင်းလင်းပြတ်သားသော နောက်ကြောင်းရာဇဝင်၊ မှတ်တမ်းမှတ်ရာများ မရှိမှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိသောအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်မှုတို့ကြောင့် MEDZ စီမံကိန်းသည် ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှု အန္တရာယ်များ မြင့်မားနိုင်သည်။

ထို့အပြင် တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ YTHIC ၏ အကျိုးစီးပွားဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများနှင့်အတူ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသတလျှောက်ရှိ တရားမဝင် မှောင်ခိုလုပ်ငန်းများကြောင့် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးနှင့် ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးနိုင်မှု အန္တရာယ်မှာလည်း အထူးအရေးကြီးပါသည်။ MEDZ စီမံကိန်းသည် စီမံကိန်းအတွက် ကျသင့်ငွေများကို အများပြည်သူသိရှိစေရန် ဖော်ပြထားသော်လည်း စီမံကိန်း၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှ ရရှိလာမည့် အကျိုးအမြတ်များနှင့် စီးပွားရေးအခွင့်လအမ်း၊ အလားအလာများအပေါ် ခန့်မှန်းထားမှုများ မရှိသောကြောင့် ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ဒေသခံများအတွက် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှု အန္တရာယ်များ ကြုံတွေ့ရနိုင်မှု မြင့်မားပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ မြေလွတ်၊ မြေလပ်နှင့် မြေရိုင်း စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ(Myanmar’s Vacant, Fallow and Virgin Land Management Law-VFV Law) သည် ဌာနေ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ မြေယာများအား သိမ်းယူမှုအပေါ် လုံလောက်သော ကာကွယ်မှုများကို မပေးနိုင်သောကြောင့် ဥပဒေရေးရာ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှုအန္တရာယ်မျးသည် အထူးရေးပြုရမည့် ကိစ္စရပ်ဖြစ်ပါသည်။

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် စီမံကိန်း၏ တည်နေရာမှာ ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားရာဒေသအတွင်း ရှိသောကြောင့် နိုင်ငံရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုအန္တရာယ်များ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါသည်ဟု သုံးသပ်ရပါသည်။

ယင်းစီမံကိန်းမှ ကြုံတွေ့နိုင်သော ဆုံးရှုံးမှုအန္တရာယ်များကို လျှော့ချရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရအနေနှင့် CMEC နှင့် ရပ်ဝန်းနှင့် ပိုးလမ်းမ(BRI) မဟာစီမံကိန်းများနှင့်ပတ်သက်သော လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှု အားကောင်းရေးအတွက် အလေးထားဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်ဟု  သန္ဓိစွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့က အကြံပြုအပ်ပါသည်။ အစိုးရက ချမှတ်ထားသော စီမံကိန်းဘဏ်၏ မူဘောင်များသည် အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရေးအတွက် လုံလောက်မှုမရှိသေးပါ။ အစိုးရအနေနှင့် ဌာနေလူမှုအဖွဲ့အစည်းကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအားကောင်းလာစေရေးအတွက် သက်ဆိုင်သော ဥပဒေများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ပိုမိုခိုင်မာလာစေရန် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။